Uczenie się na błędach

„Ekspert to taki człowiek, który popełnił wszystkie możliwe błędy w bardzo wąskiej dziedzinie.”

Niels Bohr

Te słowa wskazują nam, na jedną z ważniejszych prawd dotyczących edukacji, uczenia się i rozwoju. Żeby osiągać sukcesy, rozwijać się po drodze popełniamy wiele błędów.
Mamy nawet powiedzenie – Tylko ten nie popełnia błędów kto nic nie robi – przypisywane Napoleonowi Bonaparte.

Ciekawe jest jednak to, że nie każdy z nas jest w stanie równie sprawnie czerpać naukę z popełnianych błędów.

Jason Moser z Uniwersytetu Stanowego w Michigan – badał to zagadnienie, m.in za pomocą badań EEG.

Za każdy razem kiedy uświadamiamy sobie błąd, przez nasz mózg przechodzą impulsy elektryczne dwóch typów:

• negatywna fala błędu (ERN- z ang. error-related negativity), pojawiają się około 50 milisekund po uświadomieniu sobie popełnienia błędu.
• pozytywna fala błędu (PE – z ang. error positivity), pojawia się po około 100-500 milisekundach, po uświadomieniu sobie popełnienia błędu.

Im silniejsza jest reakcja ERN, a PE bardziej stała, tym efektywniej uczymy się na własnych błędach.

Pytanie jakie rodziło się w głowach badaczy, to od czego zależy to jaka ta reakcja będzie?
Okazało się, że jest to zbieżne z tym w jaki sposób postrzegamy proces uczenia się.
Podzielono ludzi na dwie grupy (wg. modelu C. Dweck):

• Tych którzy uważają, że każdy ma określoną inteligencję i niewiele może zrobić, by ją rozwinąć.
  Te osoby błędy traktują, jako wstydliwą porażkę
• Tych, którzy wierzą, że można osiągać postępy niemalże we wszystkich dziedzinach, jeśli tylko poświęci się odpowiednią ilość czasu i energii.
  Te osoby błędy traktują, jako impuls do zdobywania wiedzy.

Uczestnicy badania dostali do rozwiązania zadania polegające na wskazaniu środkowej litery w 5 literowych zbitkach liter tupu: „MMMMM“, „NNMNN“, „NNNMN“. Zadanie to wydaje się być dość proste, jednak bardzo łatwo jest o popełnienie przy nim błędu.

I cóż z tego wynikło?

U osób wierzących w to, że można osiągać postępy i rozwijać się, sygnały typu Pe (pozytywna fala błędu) były 3 razy silniejsze niż u pozostałych uczestników badania!
Co więcej te osoby, w powtórnych testach osiągały lepsze rezultaty (minimalizowały liczbę popełnianych błędów).

Możesz teraz pomyśleć, świetnie i co teraz?

Teraz – myśląc o sobie, możesz pracować nad swoimi przekonaniami i tym jak je zmienić na takie, które będą dla Ciebie bardziej wspierające.
A myśląc o dzieciach – Twoich własnych lub tych, które uczysz w szkole, postaraj się budować u nich pozytywne nastawienie do popełnianych błędów.

Magda Wegner