Uczenie się na błędach

„Ekspert to taki człowiek, który popełnił wszystkie możliwe błędy w bardzo wąskiej dziedzinie.”

Niels Bohr

Te słowa wskazują nam, na jedną z ważniejszych prawd dotyczących edukacji, uczenia się i rozwoju. Żeby osiągać sukcesy, rozwijać się po drodze popełniamy wiele błędów.
Mamy nawet powiedzenie – Tylko ten nie popełnia błędów kto nic nie robi – przypisywane Napoleonowi Bonaparte.

Ciekawe jest jednak to, że nie każdy z nas jest w stanie równie sprawnie czerpać naukę z popełnianych błędów.

Jason Moser z Uniwersytetu Stanowego w Michigan – badał to zagadnienie, m.in za pomocą badań EEG.

Za każdy razem kiedy uświadamiamy sobie błąd, przez nasz mózg przechodzą impulsy elektryczne dwóch typów:

negatywna fala błędu (ERN- z ang. error-related negativity), pojawiają się około 50 milisekund po uświadomieniu sobie popełnienia błędu.
pozytywna fala błędu (PE – z ang. error positivity), pojawia się po około 100-500 milisekundach, po uświadomieniu sobie popełnienia błędu.
Im silniejsza jest reakcja ERN, a PE bardziej stała, tym efektywniej uczymy się na własnych błędach.

Pytanie jakie rodziło się w głowach badaczy, to od czego zależy to jaka ta reakcja będzie?
Okazało się, że jest to zbieżne z tym w jaki sposób postrzegamy proces uczenia się.
Podzielono ludzi na dwie grupy (wg. modelu C. Dweck):

Tych którzy uważają, że każdy ma określoną inteligencję i niewiele może zrobić, by ją rozwinąć.
Te osoby błędy traktują, jako wstydliwą porażkę
Tych, którzy wierzą, że można osiągać postępy niemalże we wszystkich dziedzinach, jeśli tylko poświęci się odpowiednią ilość czasu i energii.
Te osoby błędy traktują, jako impuls do zdobywania wiedzy.
Uczestnicy badania dostali do rozwiązania zadania polegające na wskazaniu środkowej litery w 5 literowych zbitkach liter tupu: „MMMMM“, „NNMNN“, „NNNMN“. Zadanie to wydaje się być dość proste, jednak bardzo łatwo jest o popełnienie przy nim błędu.

I cóż z tego wynikło?
U osób wierzących w to, że można osiągać postępy i rozwijać się, sygnały typu Pe (pozytywna fala błędu) były 3 razy silniejsze niż u pozostałych uczestników badania!
Co więcej te osoby, w powtórnych testach osiągały lepsze rezultaty (minimalizowały liczbę popełnianych błędów).

Możesz teraz pomyśleć, świetnie i co teraz?
Teraz – myśląc o sobie, możesz pracować nad swoimi przekonaniami i tym jak je zmienić na takie, które będą dla Ciebie bardziej wspierające.
A myśląc o dzieciach – Twoich własnych lub tych, które uczysz w szkole, postaraj się budować u nich pozytywne nastawienie do popełnianych błędów.

Magda Wegner